سیم مفتول چیست؟ + معرفی انواع سیم مفتول | مجله آسن

 

سیم مفتول، یک ماده پرکاربرد است که از شمش‌های فولادی تولید می‌شود و از طریق فرآیند نورد گرم به وجود می‌آید. این سیم‌ها دارای مقطع گرد و به صورت کلاف پیچیده می‌شوند. با توجه به انعطاف پذیری بالای آنها، می‌توانند به اشکال مختلفی دربیایند. علاوه بر این، سیم‌های مفتول دارای مقاومت بالا هستند و خاصیت آهنربایی ندارند. این سیم‌ها معمولاً از جنس فولاد ساخته می‌شوند، اما گاهی اوقات از موادی مانند مس و آلومینیوم نیز ساخته می‌شوند. در ادامه، انواع سیم‌های مفتول و ویژگی‌های هرکدام را بررسی می‌کنیم.

سیم مفتول چیست؟

سیم مفتول چیست؟ سیم مفتول  یک عنصر فولادی است که از طریق فرایند کشش و نورد تولید می‌شود و دارای انواع مختلفی است. ساختار و کاربردهای مختلفی دارد که بسته به نوع آن متفاوت است.‌ سیم مفتول فولادی در انواع مختلفی مانند سیاه، گالوانیزه، پی‌وی‌سی و استینلس عرضه می‌شود، هر کدام با ویژگی‌های خاص خود. این سیم‌ها برای مصارف مختلفی مانند ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند و عموما از فولاد کم کربن ساخته می‌شوند. انواع سیم مفتول توسط استانداردهای مختلف تعریف شده‌اند، به عنوان مثال، استانداردهای DIN EN ISO 16120-2 و ASTM A510M. هر استاندارد برای گریدهای مختلف از فولاد مشخصات خاصی را تعیین می‌کند که بر اساس آنها انتخاب می‌شود.

مفتول فولادی می‌تواند به دو صورت سیاه (خام) و گالوانیزه تولید شود و همچنین ممکن است در حالت آنیل شده نیز بازپخت شود. برخی از این محصولات همچنین با استفاده از PVC به صورت روکش‌دار عرضه می‌شوند.‌ سیم مفتول مسی نیز نوعی دیگر از فراورده های فولادی است که در صنعت، به ویژه در زمینه‌های مرتبط با برق، کاربرد دارد. این نوع از مفتول‌ها به عنوان مفتول مسوار شناخته می‌شود. بسته به نوع کاربرد سیم مفتول، اندازه های متفاوتی از آن تولید می‌شود و قیمت سیم مفتول به قیمت خرید میلگرد بستگی دارد. با مراجعه به کانال تلگرام آسن، می‌توانید از قیمت روز میلگرد مطلع شوید.

 

کاربرد سیم مفتول بر اساس اندازه

سیم‌های مفتول با اندازه‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شوند، که هرکدام به منظور کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند:

·         مفتول 0.4 تا 0.7 میلیمتر: این سیم‌ها برای ساخت تور مرغی، سقف سوله، و امور ساختمانی و گچ‌کاری مناسب هستند.

·         مفتول 1.5 میلیمتری: این سیم‌ها برای آرماتوربندی و ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند و از محبوب‌ترین اندازه‌ها هستند.

·         مفتول 2.2 الی 4 میلیمتر: با افزایش قطر، توری حصاری ساخته شده از این مفتول‌ها سنگین‌تر و مقاوم‌تر است.

·           مفتول 2.5 میلیمتری و 3 میلیمتری: برای آرماتوربندی و قالب‌بندی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.

·        مفتول 4 میلیمتری و 5.1 میلیمتری: برای استفاده در ساختمان‌سازی و کشاورزی مناسب هستند.

·         مفتول 2 الی 6 میلیمتری: توری‌های پرسی از این مفتول‌ها ساخته می‌شوند که در طرح‌های مختلفی از جمله الماس، شش ضلعی، مربعی و مثلثی در بازار عرضه می‌شوند و برای مصارف متنوعی از جمله ساخت و ساز، معادن و کارخانه‌ها استفاده می‌شوند.

 

 

انواع سیم مفتول

سیم‌های مفتول به دلیل جنس‌های مختلفی که دارند، در انواع متنوعی موجودند و به صورت مفتول سیاه، گالوانیزه، پوشش‌دار (پی‌وی‌سی) و استینلس عرضه می‌شوند. در ادامه به بررسی هر یک از انواع این سیم‌ها و ویژگی‌های آنها می‌پردازیم.

سیم مفتول سیاه

سیم مفتول سیاه، به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، به‌طور گسترده در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. با این حال، نقطه ضعف آن در مقاومت نسبتاً پایین در برابر خوردگی است. این نوع مفتول از فولاد کم کربن تولید می‌شود و بدون هیچ پوشش محافظی‌ای عرضه می‌شود، که این باعث می‌شود در معرض هوا زنگ بزند. اثرات زنگ‌زدگی به‌صورت لکه‌های قرمز رنگ بر روی سطح مفتول مشخص می‌شود. برای تولید این نوع مفتول به روش آنیل، ابتدا میل‌گردها را در دستگاه کشش مفتول قرار می‌دهند. سپس مفتول‌های ساخته شده را در کوره و در دمای بالا قرار می‌دهند تا پخته شوند و در نهایت به آرامی سرد می‌شوند. از این نوع مفتول در آرماتوربندی و قالب‌بندی استفاده می‌شود و با اندازه‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شود.

پیشنهاد می کنیم مقاله 0 تا 100 آرماتوربندی بخوانید

مفتول گالوانیزه

مفتول گالوانیزه از مفتول سیاه تولید می‌شود که ابتدا از طریق گالوانیزاسیون به فلز روی مغناطیسی شده است. این فرآیند به دو صورت گرم و سرد انجام می‌شود. در روش گرم، مفتول سیاه درون حوضچه‌ای حاوی فلز روی مذاب قرار می‌گیرد و گالوانیزاسیون با فرآیندی عمیق‌تر روی سطح مفتول صورت می‌پذیرد، که نتیجه آن یک مفتول براق و با کیفیت بالاتر است. اما در روش سرد، از الکترولیز برای آبکاری مفتول استفاده می‌شود که فرآیند گالوانیزه شدن با عمق کمتری انجام می‌شود. مفتول گالوانیزه برای تولید انواع توری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله توری حصاری، گابیون، مرغی، جوشی، مش، پرسی، و همچنین سیم خاردار. ضخامت مورد استفاده بستگی به نوع کاربری دارد، برای مثال، مفتول گالوانیزه با ضخامت 1.2 میلی‌متر برای رابیتس‌بندی و با ضخامت 1.5 میلی‌متر برای اسکوپ کردن پشت سنگ‌های گرانیت استفاده می‌شود.

مفتول استینلس استیل

مفتول استینلس استیل، ساخته شده از فولاد زنگ‌نزن، با قیمت بالاتری نسبت به سایر مفتول‌های فولادی عرضه می‌شود. این نوع مفتول، خاصیت مغناطیسی ندارد و جذب آهنربا نمی‌کند که به آن "سیم مفتول نگیر" هم اطلاق می‌شود. مفتول استینلس استیل دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی است که آن را گزینه‌ی ایده‌آلی برای شرایط محیطی خشک و مرطوب می‌سازد.

مفتول پی‌وی‌سی

مفتول پی‌وی‌سی از مفتول سیاه با استفاده از روکش پی‌وی‌سی ساخته می‌شود تا مقاومت آن در برابر خوردگی افزایش یابد. این روش پوشش‌دهی با استفاده از دستگاه روکش مفتول صورت می‌گیرد. مفتول پی‌وی‌سی دارای انعطاف پذیری بالا و مقاومت بالایی است که آن را به گزینه‌ای مطمئن برای برخوردهای مختلف می‌سازد.

مفتول فنری

مفتول فنری از فولاد پرکربن ساخته می‌شود که حاوی حدود 6 تا 9 درصد کربن است. این مفتول دارای قطر بزرگتری نسبت به سایر سیم‌های مفتول است، که معمولاً بین 2 تا 12.5 میلی‌متر متغیر است. حضور عنصر سیلیسیم در این مفتول، باعث ایجاد خاصیت ارتجاعی در آن شده است. همچنین، این مفتول دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی است. صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، ماشین‌آلات، لوازم خانگی و مبلمان از سیم مفتول فنری بهره می‌برند.

 

سیم‌های مفتول ضد زنگ

سیم‌های مفتول گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی در صنایع مختلف استفاده می‌شوند، از جمله در ساختمان‌سازی، حصارسازی و زمین‌کشاورزی. این نوع مفتول‌ها در مقابل شرایط آب و هوایی مختلف مانند رطوبت و باران مقاومت نشان می‌دهند. همچنین، مفتول‌های روکش‌دار نیز در مقابل زنگ‌زدگی مقاومت دارند. نوع دیگر سیم مفتول، سیم استیل استنلس استیل است که با گریدهای مختلف از جمله گران‌ترین مفتول‌های ضد زنگ شناخته می‌شود. این نوع محصول با کیفیت بالا و دوام زیاد در برابر کشش استفاده می‌شود. سیم مفتول استیل استنلس استیل در صنایع گوناگونی مانند کشتی‌سازی، پزشکی، کشاورزی، فنرسازی، نفت، خودروسازی، و فرآوری مواد غذایی کاربرد دارد.

 

مشخصات سیم مفتول چیست؟

سیم مفتول یکی از مهم‌ترین انواع سیم‌ها در صنایع مختلف است و به عنوان یکی از سیم‌های خشک و استخوانی نیز شناخته می‌شود. این سیم‌ها از مس آنیل شده با عایق پلی‌اتیلن (XLPE) یا PVC ساخته می‌شوند. ویژگی‌های فنی و مشخصات این نوع سیم‌ها عبارتند از:

1.      استاندارد هادی: سیم‌های مفتول باید با استاندارد ملی IRISI 3080 تولید شوند، که بدین معناست که از مس یا آلومینیوم با سطح مقطع بالای 10 میلیمتر استفاده شود.

2.      عایق: این سیم‌ها معمولا دارای عایق پلی‌اتیلن (XLPE) یا PVC هستند که انتخاب عایق مناسب بسته به شرایط محیطی مختلف، امکان استفاده در شرایط مختلف را فراهم می‌کند.

3.      قطر: سیم‌های مفتول با قطرهای مختلفی تولید می‌شوند که می‌تواند بیشتر از 1 میلیمتر مربع باشد.

4.      نوع نصب: این سیم‌ها قابل نصب در انواع لوله‌های برق و لوله‌های خرطومی یا به صورت توکار و روکار هستند.

5.      انعطاف: نسبت به سیم‌های افشان، سیم مفتول دارای انعطاف کمتری است که این ویژگی در کاربردهایی مانند سیم‌کشی ساختمانی بسیار مفید است.

6.      مقاومت به رطوبت: سیم‌های مفتول عموما مقاوم به رطوبت هستند و می‌توانند در شرایط مرطوب مورد استفاده قرار گیرند، همچنین می‌توانند زیر گچ نیز استفاده شوند.

7.      استفاده در محیط‌های خاص: این سیم‌ها مناسب برای استفاده در انواع محیط‌ها هستند، با این حال برای استفاده مستقیم زیر سیمان، بتن و زمین مناسب نیستند.

سیم‌های مفتول برای انتقال برق در سیستم‌های برق خانگی، صنعتی و ساختمانی استفاده می‌شوند و ویژگی‌های فنی مهم آنها در ایجاد اتصالات برقی ایمن و موثر بسیار حائز اهمیت است.

 روش تولید سیم مفتول

برای تولید مفتول، ابتدا شمش مس یا آلومینیوم را در کوره‌های پیش‌گرم گرم می‌کنند تا به دمای حدود 1200 درجه سانتیگراد برسد. سپس شمش گداخته شده به شکل مکانیزه به دستگاه‌های نورد منتقل می‌شود. تعداد دفعاتی که شمش از دستگاه‌های نورد عبور می‌کند بسته به قطر مفتول متفاوت است. بعد از عبور از دستگاه‌های نورد، مفتول به شکل سیم مفتول سیاه تولید می‌شود. در انتها، از طریق دستگاه‌های تولید کلاف توپی، سیم مفتول آماده پردازش و انواع سیم مفتول تولید می‌شود.

روکش کاری و کشش مفتول

عملیات روکش‌کاری فلزات، یک فرآیند صنعتی است که برای پوشاندن سطح مفتول‌ها با فلز دیگر انجام می‌شود. روکش‌های متداول شامل روکش روی یا گالوانیزاسیون هستند که با علامت شیمیایی Zn شناخته می‌شوند. این فرآیند، به مفتول‌ها مقاومت و پایداری بالایی در برابر اکسیداسیون می‌بخشد و از روکش‌های دیگر مانند مسوار و روکش فسفاته نیز برای مصارف صنعتی مختلف استفاده می‌شود. عملیات کشش مفتول، فرآیندی است که در آن، سیم از طریق گذراندن از مجموعه‌ای از قالب‌های به تدریج کوچک‌تر، کشیده می‌شود تا قطر آن کمتر شود. این مرحله نیاز به حرارت‌دهی بالا ندارد و در دمای محیط قابل انجام است. ابتدا، نوک مفتول باید توسط فرآیندهایی مانند سوهان‌کاری، چکش‌کاری، نورد و سنبه‌کاری به اندازه کافی کوچک شود تا از درون قالب‌ها عبور کند. سپس، با استفاده از ماشین‌آلات مخصوص، مفتول کشیده می‌شود و نتیجه‌اش تغییر سطح مقطع است بدون تغییر در حجم کلی مفتول، و در نهایت طول سیم افزایش پیدا می‌کند.

 

نکاتی در مورد سیم مفتول

در انتخاب و استفاده از سیم مفتول برای هر کاربردی، باید به نکات مهمی توجه کرد. اولین نکته انتخاب سیم مفتول با قطر و مقاومت مناسب برای کاربرد مورد نظر است. در صنایع و محیط‌های سنگین، سیم مفتول با قطر بزرگتر و مقاومت به کشش بالاتر استفاده می‌شود. همچنین، نوع مواد سازنده سیم نیز بسیار مهم است؛ مس برای کاربردهای برقی و الکتریکی مناسب است، در حالی که آلومینیوم برای کاربردهای سبک‌تر مانند سیم‌کشی خانگی انتخاب بهتری است. مقاومت سیم مفتول در برابر شرایط محیطی نیز باید مد نظر قرار گیرد. برای مثال، اگر سیم در معرض رطوبت قرار می‌گیرد، باید از نوع سیم مفتول مقاوم به آب و خوردگی استفاده شود. همچنین، انعطاف پذیری سیم مفتول باید با نیازهای کاربردی همخوانی داشته باشد، زیرا این ویژگی می‌تواند تاثیر زیادی بر کارایی و کاربردی بودن سیم داشته باشد. توجه به این نکات اساسی می‌تواند به انتخاب صحیح سیم مفتول کمک کرده و از وقوع مشکلات و نقص‌های ممکن در آینده جلوگیری کند.

بهترین نوع سیم مفتول بستگی به نیازهای خاص هر کاربرد دارد، اما به طور کلی، سیم‌های مفتول با هادی مسی به دلیل هدایت الکتریکی بسیار عالی و مقاومت کمتر، بسیار محبوب هستند. از طرفی، سیم‌های افشان به دلیل انعطاف پذیری بالا، در مواقعی که نیاز به تحرک و انعطاف زیاد است، مانند نصب در فضاهای محدود یا تابلوهای برق با اتصالات متحرک، بهترین عملکرد را ارائه می‌دهند.

در میان انواع مختلف، سیم‌های مفتول با روکش پلی وینیل کلرید (PVC) نیز برای مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت و حفاظت از عوامل خارجی بسیار مناسب هستند. در نهایت، انتخاب بهترین سیم بر اساس معیارهایی از جمله هدایت الکتریکی، مقاومت، انعطاف پذیری، استحکام و مقاومت در برابر شرایط محیطی مختلف انجام می‌شود.

 

جمع بندی

سیم مفتول، یکی از پرکاربردترین نوع سیم‌ها در صنایع مختلف است. این سیم‌ها از موادی مانند مس یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و معمولاً دارای عایقی مانند PVC یا XLPE هستند. ویژگی‌های اصلی سیم مفتول شامل هدایت الکتریکی، مقاومت، انعطاف پذیری و مقاومت در برابر شرایط محیطی است. این سیم‌ها برای انتقال برق در صنایع مختلف از جمله صنعتی، ساختمانی و خانگی استفاده می‌شوند. انتخاب نوع مناسب سیم مفتول بستگی به نیازها و شرایط خاص هر کاربرد دارد، اما عموماً سیم‌های مفتول مسی به دلیل هدایت الکتریکی عالی و مقاومت کمتر و سیم‌های افشان به دلیل انعطاف پذیری بیشتر، محبوبیت بیشتری دارند.

 

سوالات متداول

 

1-     سیم مفتول چیست؟

مفتول، یک ماده فولادی است که از طریق فرایندهای کشش و نورد تولید می‌شود.

2-      انواع سیم مفتول کدامند؟

سیم‌های مفتول در انواع مختلفی مانند سیاه، گالوانیزه، پوشش‌دار (پی‌وی‌سی) و استینلس موجود هستند.

3-    روش تولید سیم مفتول چیست؟

مفتول از شمش مس یا آلومینیوم در کوره‌های گرم ساخته می‌شود، سپس به دستگاه‌های نورد منتقل شده و به شکل سیم مفتول سیاه تولید می‌شود. در نهایت، از طریق دستگاه‌های تولید کلاف توپی، سیم مفتول آماده استفاده می‌شود.

4-  مشخصات سیم مفتول چیست؟

سیم‌های مفتول از مس یا آلومینیوم با عایق پلی‌اتیلن یا PVC ساخته شده است. ویژگی‌های اصلی آنها شامل استاندارد هادی، عایق مناسب، قطر متفاوت، قابلیت نصب در انواع لوله‌ها، انعطاف کمتر نسبت به سیم‌های افشان، مقاومت به رطوبت و قابلیت استفاده در محیط‌های مختلف است.